Mek Jah binti Deris atau lebih dikenali dengan nama timang-timangannya Mek Jah. Merupakan anak kelahiran Gong Lilit, Besut, Terengganu. Pun begitu, keluarga beliau berasal dari Kubang Kerian, Kota Bharu, Kelantan. Perjalanan beliau sebagai pemakyong cukup mencabar dan memerlukan pengorbanan yang besar sebelum bergelar seorang primadona makyong. Di dalam mengapai cita-cita dan impian kerana setelah menyatakan hasratnya untuk belajar makyong , masih terdapat juga tentangan daripada adik beradik, namun tidak dihiraukan demi minat yang mendalam dalam seni makyong. Beliau masih lagi beruntung kerana kedua orang tua beliau memberi sokongan dan kepercayaan yang tidak berbelah bagi kepada beliau untuk mempelajari dan mendalami ilmu makyong.
Berbekalkan sokongan arwah bapa dan ibu, ia menjadi penyuntik semangat untuk beliau bangkit dan gigih lagi dalam usaha mendalami ilmu dan selok belok seni makyong. Beliau mula mempelajari seni persembahan makyong ketika berumur 18 tahun dan dengan gelaran seorang janda. Ketika itu, sukar bagi seseorang yang telah bergelar janda mengharungi onak ranjau dalam meneruskan minat seni ini. Dengan kecekalan dan semangat yang tinggi, beliau mampu untuk mengapainya. Tanpa ragu beliau menyatakan minat ingin mempelajari makyong kepada gurunya dan beliau diterima dengan hati oleh guru untuk mendalami ilmu-ilmu makyong . Demi minat yang mendalam beliau berpenat lelah berulang alik berjalan kaki pada setiap malam ke tempat latihan untuk menuntut ilmu makyong.
Beliau juga sememangnya bertuah kerana dianugerahkan Allah dengan bakat dan suara yang nyaring sesuai dengan keperluan seorang pemakyong. Di awal pembelajaran, beliau telah berguru dengan seorang guru makyong bernama Pak Su Mat diikuti mak cik Zainab, pak cik Deraman dan lain-lain lagi. Sekarang ini semua guru-guru beliau telah pun meninggal dunia dan beliau memegang tanggungjawab tersebut.
Sememangnya telah ditakdirkan lahirnya Mek Jah sebagai mutiara sinar kepada kesinambungan empayar makyong tanah air sehingga Mek Jah mampu menguasai seni halus makyong dengan mudah pada tempoh awal proses pembelajaran beliau. Pada masa pembelajaran yang singkat beliau telah dapat menguasai seni tari dan nyayian makyong diikuti bulan kedua beliau dengan petah dapat menguasai cerita makyong. Begitulah kehebatan seorang bintang primadona makyong, kerana beliau telah dapat menunjukkan betapa hebat dan pintarnya beliau pada peringkat awalan proses pembelajaran lagi.
Bak kata pepatah melayu ‘ke mana tumpahnya kuah kalu tidak kenasi’. Ini terbukti dimana seramai dua orang anak beliau berkebolehan dalam seni lakon makyong dan boleh bermain makyong. Darah seni Mek Jah telah mengalir dalam diri anak-anak beliau sebagai penyambung legasi seni seri panggung Mek Jah. Kehebatan Mek Jah bermain makyong juga sememangnya di akui oleh teman-teman seperjuangan seperti Mek Nab,Fatimah Abdullah, Mek Imah dan Mak cik Siti serta ramai lagi. Mek Jah juga semasa mudanya pernah mendapat jolokan nama sebagai ‘Mek Jah Musang Berjanggut’, ini kerana penangan watak dalam lakonan beliau semasa bermain rodat pada suatu masa dahulu. Kesemua kawan-kawan beliau memuji kebolehan dan kehebatan beliau bermain makyong serta sikap beliau yang suka merendah diri sehingga kini walaupun telah mendapat pengiktirafan dari pihak kerajaan dan dunia sebagai ratu seri panggung primadona makyong Melayu.
Pengiktirafan beliau sebagai primadona makyong juga disokong oleh Pengerusi PUSAKA iaitu Encik Eddie Khoo yang telah berusaha membawa Mek Jah keperingkat antarabangsa dengan kerjasama Jabatan Warisan Negara ke Perancis pada tahun 2007 sempena festival ‘Lemejenil’, dimana festival ini telah berlangsung pada setiap tahun semenjak 30 tahun yang lalu serta mendapat sambutan yang hebat dari penonton-penonton di sana.
Semangat Mek Jah yang kental dalam mempertahan dan memartabatkan seni makyong tercapai apabila beliau dapat mewariskan seni makyong kepada pelapis-pelapis baru di Gong Lilit, Besut ini dengan mengajar pelapis-pelapis baru dengan inisiatif dan kerjasama Jabatan Warisan Negara sebagai kelangsungan legasi seni makyong untuk generasi akan datang agar tidak pupus ditelan arus kemoden dunia sejagat. Sememangnya kesusahan dan rintangan beliau pada masa lalu sehingga pernah membawa beliau bermain makyong sampai ke Pattani, Thailand semata-mata untuk mencari rezeki terbalas dengan pengiktirafan ini. Pada usia 70 tahun ini Mek Jah masih lagi aktif bermain makyong dan masih mampu bermain sehingga luar daripada negeri Terengganu sekiranya ada jemputan untuk bermain makyong. Semoga seri panggung Mek Jah Binti Deris ini boleh berbangga dengan jerih perih dan usaha beliau sehingga sampai keperingkat ini dan mendapat pengiktirafan sebagai “Primadona Makyong “ Melayu.
ROSNAN ABDUL RAHMAN
Raja Besar Senyanya
Berkelulusan dalam Ijazah Sarjana Muda Sains Senibina, Universiti Sains Malaysia . Beliau berasal dari Pokok Sena, Kedah. Minat yang mendalam dalam bidang seni persembahan menyebabkan Rosnan terpaksa melupakan terus cita-citanya untuk bergelar seorang arkitek.
Pernah menjadi artis budaya sambilan Badan Kesenian Negeri Kedah dan telah membawa beliau menjelajah beberapa buah negara mengadakan persembahan untuk festival-festival kesenian di luar negara.
Bertugas sebagai Penolong Pengarah Produksi di Istana Budaya mendedahkan Rosnan dengan pengalaman menguruskan produksi untuk persembahan teater dari luar negara bertaraf antarabngsa, antaranya ialah FAME The Musical, Sound Of Music, Cats dan Saturday Night Fever.
Beliau turut terlibat dalam beberapa produksi teater dan tari tempatan, antaranya Makyung Endeng Tajeli (2007& 2008, )Monodrama Rebab Berbisik anjuran Dewan Bahasa & Pustaka (2007 & 2008), Teater Patung Kertas arahan Lokman Ghani(2008), Makyung Dewa Indera Indera Dewa (2006), Konsert Melayu Asli (2006), Muzikal Suzana@60 (2006) arahan Lokman Ghani, Muzikal Puteri Hang Li Po (2004 & 2005) arahan Rosminah Tahir, Bangsawan “Puteri Salasiah”(2002), Mak Yong Anak Raja Gondang(1998) dan Mak Yong Raja Bongsu Sakti (2000) arahan Prof. Dr. Mohamad Ghouse Nasarudin, As-Syura (1997) arahan Prof. Dr Samat Salleh, Teater Pintu (1995) arahan Hilmi Md Noh, teater Lari II (1996) arahan Roslee Mansor.
Mendalami makyung daripada beberapa tokoh makyung seperti Mak Su Yam, Che Mat Jusoh dan Fatimah Abdullah. Selain itu, beliau kini merupakan satu-satunya Pak Yung lelaki dalam seni persembahan teater tradisional makyung dan pernah mewakili Malaysia mengadakan persembahan makyung di New York, Amerika Syarikat (2007) dan Paris, Perancis (2008).
Beliau juga turut terlibat dalam Rakaman Cerita Makyung untuk Dokumentasi UNESCO di Pura Tanjung Sabtu, Kuala Terengganu pada November 2007. Kini, beliau juga menggalas tugas sebagai seorang pensyarah sambilan di Akademi Seni Budaya dan Warisan Kebangsaan (ASWARA).
No comments:
Post a Comment